Uztaro

Artikulu honek renkua aurkezten du, olerki lotuaren forma japoniarra, euskal bertsolaritzarekin antzekotasunik baduena. Antzinako Japonian renkuak nola idazten ziren erakusten dugu lehendabizi, Bashõ-ren “Neguko zaparrada”ren (1684) aurreneko bertsoak itzuliz. Renkuak euskaraz (edo beste hizkuntza batean) egiteko modu bat proposatzen dugu ondoren, ariketa honek gure ahalmen poetikoak zein giza harremanak suspertu ditzakeelakoan. Renkutik eratorritakoa, ezagunagoa eta laburragoa den haiku jeneroa aztertzen dugu hurrengo atalean, zenbait poeta garaikideren lanak aipatuz; besteak beste, J. F. Azkona eta J. K. Igerabide euskal idazleenak. Debra Kang Dean idazle amerikarrarekin izandako solasaldia eransten dugu azkenik, zeinak renku moduan idatzitako egunkari poetikoa argitaratu zuen 2003an (Precipitates). Mendebaldeko olerkigintzan Ekialdeko teknikak erabiltzeko bideak aztertzen dira elkarrizketa horretan.

This article introduces renku, a traditional Japanese form of linked poetry similar in some respects to Basque oral poetry (bertsolaritza). After a short description, and by translating the initial stanzas of “Winter shower” (1684), written by Bashõ in collaboration with other poets, we provide an example of classical renku composition. Some guidelines are proposed in order to write renku in Basque, in the hope that this exercise will promote both poetic skills and the underlying social practices. We also underline a few features of haiku, a shorter and better known form that originated from renku practice; examples are taken both from Basho and from modern Western writers, some of them Basque, such as J. F. Azkona and J. K. Igerabide. Eventually, we discuss the uses of these Japanese techniques with Debra Kang Dean, an American poet whose books show a strong influence from Eastern poetry.